14 Eylül 2013
Yüz nakli ile sesini dünyaya duyuran Türkiye, bu alana ilişkin hazırladığı ‘kompozit doku mevzuatı’ ile dünyaya örnek oldu.
Türkiye, son dönemde gerçekleştirdiği başarılı yüz nakli operasyonları ile dünyanın dikkatini üzerine çekti. Buna bağlı olarak söz konusu ameliyatların yapılabilmesi için gerekli mevzuat çalışmaları yapıldı. Gerekli kriterlerin Sağlık Bakanlığı tarafından belirlendiği kompozit doku nakli için mevzuat kapsamında gerekli sınırlar çizildi. Dünyanın hiçbir yerinde bulunmayan konuyla ilgili mevzuat, büyük bir önem teşkil ediyor.
Dünyanın hiçbir yerinde bulunmayan mevzuat, İngilizce’ye çevrilerek AB’ye gönderildi. Ayrıca Türkiye’den ekipler, birçok Avrupa ülkesine giderek mevzuat hakkında bilgi verdi. Bu bağlamda Türkiye, kompozit doku mevzuatı ile dünyaya örnek oldu.
Örnek mevzuat
Kompozit doku nakli yapacak merkezlerin taşıması gereken şartlar ile çalışmalarına dair usul ve esasları belirleyen ‘Kompozit Doku Nakli Merkezleri Yönergesi’ 29 Mart 2011′de yürürlüğe girdi.
Karaciğer, böbrek, akciğer, pankreas, kalp, kalp-akciğer gibi organlar ile kök hücre nakli amacıyla alınan kemik iliği ve kornea nakillerinin kapsam dışı olduğu yönergeye göre, bu alana ilişkin Sağlık Bakanlığı Tedavi Hizmetleri Genel Müdürü veya görevlendireceği en az daire başkanı düzeyindeki bir idari amir başkanlığında; mikro cerrahi alanında deneyimli, organ veya doku nakli konusunda da çalışmaları bulunan doçent ve profesörler arasından Bakanlıkça seçilecek altı üye olmak üzere toplam yedi kişinin bulunduğu bir komisyon oluşturuluyor.
Komisyon, alıcının çocuk olması ve endikasyon listesine göre karar verilmesi mümkün olamayan diğer istisnai vakalar için bakanlığa başvurulduğunda vakanın nakil yönünden değerlendirilmesini yapıyor. Ülke genelinde kompozit doku nakli hizmetlerinin gelişimini izleyerek, alınacak tedbirleri ve ulusal stratejileri belirlemek için ihtiyaç duyulan konularda, merkezlerin faaliyetleri ve alınacak tedbirler, nakilde kullanılan ilaçlar, solüsyonlar, araç ve gereçler ile ilgili standartlar, kompozit doku nakli ile ilgili ulusal tanı, kayıt ve tedavi protokolleri hakkında bakanlığa görüş bildiriyor.
Her kompozit doku nakli merkezinin bulunduğu hastanede psikiyatri, sosyal hizmet uzmanı, nakil konusunda deneyimli iki cerrah (birisi kompozit doku naklini gerçekleştirecek ekip dışından olmak üzere), anestezi ve reanimasyon uzmanı, iç hastalıkları/çocuk hastalıkları uzmanı, immünoloji uzmanı, fizik tedavi ve rehabilitasyon uzmanından oluşan Kompozit Doku Nakli Konseyi kuruluyor.
Konsey; bu yönerge kapsamındaki her kompozit doku naklinden önce, naklin endikasyon listesine uygun olup olmadığını, alıcının onamının usulüne uygun olarak alınıp alınmadığını ve yapılacak naklin sosyal ve etik açıdan uygun olup olmadığını değerlendiriyor. Sadece konseyin uygun bulduğu vakalarda nakil yapılabiliyor. Nakil işlemi, sonuçları ve konsey kararı bakanlığa bir rapor halinde gönderiliyor. Merkez, faaliyet izin belgesinde yer almak şartıyla ekstremite nakli, yüz ve saçlı deri nakli, üst solunum-üst sindirim yolları nakli, bağırsak naklinden en az birini yapabiliyor. Merkezin bulunduğu hastanede, yoğun bakım biriminin bulunması gerekiyor.
Ekstremite ve yüz ile saçlı deri, üst solunum/sindirim yolları nakillerinde uzmanların en az iki yıl deneyimli ve en az 50 replantasyon veya serbest doku nakli ameliyatında aktif görev almış, bunlardan en az 25 vakayı kendisinin yapmış olması gerekiyor. Bağırsak naklinde ise sorumlu uzmanın genel cerrahi uzmanı olduktan sonra yurt içi veya yurt dışında gastro-intestinal sistem cerrahisi alanında en az iki yıl deneyimli olduğunu ilgili kurumdan belgelemesi gerekiyor.
Yönergede, merkez açılma başvurusu, ruhsat ve faaliyet izni ile ilgili ayrıntılara da yer veriliyor.
Son Yorumlar